Waarom variëren?
Het is goed om niet elke dag hetzelfde te eten. Elk voedingsmiddel heeft een eigen unieke samenstelling van macro- en micronutriënten. Denk aan fruit wat juist veel vitamine C en voedingsvezels bevat. Deze voedingsstoffen komen we niet tegen in yoghurt of kwark, want deze producten leveren juist veel eiwit en calcium. Door gevarieerd te eten, krijg je alle voedingsstoffen binnen die je lichaam nodig heeft. Hiermee houd jij je lichaam fit en gezond. Door verschillende voedingsmiddelen te combineren, kun je ook weer de opname van bepaalde voedingsstoffen verhogen. Denk aan de combinatie van vitamine C-rijke producten als groente en fruit en ijzerrijke producten als vlees, volkoren granen en walnoten. Vitamine C verhoogt de opname van ijzer uit voedingsmiddelen. Een ander voordeel van gevarieerd eten, is dat een vitaminesupplement ook niet nodig is. Doordat je varieert in je productkeuzes krijg je diverse voedingsstoffen binnen en kun jij je lichaam op deze wijze voorzien in alle behoeftes. Voor bepaalde doelgroepen wordt supplementgebruik wel aangeraden, het gaat dan om zogenaamde risicogroepen. Denk aan zwangere vrouwen en foliumzuursuppletie, maar het advies om dit te slikken heeft een medische reden en is niet het gevolg van te weinig variatie.Variatie in de voeding zorgt voor meer smaakbeleving
Door gevarieerd te eten, krijg je afwisseling in je maaltijden. Elke dag anders eten, zorgt dat je verschillende smaken proeft, andere geuren ruikt en hierdoor krijg je een andere smaakbeleving. Eenzijdig eten zorgt ervoor dat je smaak vervlakt, je proeft steeds dezelfde smaken, omdat je dezelfde producten gebruikt. Alles gaat op elkaar lijken. Het gevolg kan zijn dat eten niet leuk meer is en je eetlust vermindert. Je weet elke ochtend al wat je de gehele dag te eten krijgt. Je kunt door te variëren ook kennis maken met andere producten die niet oorspronkelijk in Nederland verbouwd en verkocht worden. Het geeft je vrijheid om nieuwe gerechten te maken en andere producten uit te proberen. Je maakt op deze manier kennis met andere, misschien voor jou nieuwe, smaken en je behoudt je gezonde eetlust.
Wanneer moet je je eetpatroon veranderen?
Wanneer geeft je lichaam jou het signaal om te veranderen van producten en meer te variëren? Er kunnen diverse aanleidingen zijn om je eetpatroon eens onder de loep te nemen en de stap te zetten om te kiezen voor een ander ontbijtje. Je prestaties op het werk of tijdens het sporten verslechteren, je voelt je erg moe en totaal niet fit, je ziet er bleekjes uit, krijgt opmerkingen van mensen uit je omgeving dat je er niet fit uitziet of je hebt kwaaltjes die je niet kunt thuisbrengen. Dit zijn een aantal aanwijzingen die het gevolg kunnen zijn van tekorten in je voeding als gevolg van een eenzijdig eetpatroon. Het is natuurlijk niet zo dat je meteen je eetpatroon op de kop moet zetten als jij je een weekje niet fit voelt. Het gaat om een langere periode van bijvoorbeeld een aantal weken. Vaak weet je zelf goed of je gevarieerd eet en zoveel mogelijk verse, onbewerkte producten gebruikt.Stap eens buiten je comfortzone!
Het lijkt heel gemakkelijk om te variëren, maar in werkelijkheid zal het voor velen van ons doodeng zijn. Je moet iets anders gaan doen dan je gewend bent. Het komt erop neer dat je buiten je comfortzone zult treden, iets wat je misschien heel spannend vindt. Er komen waarschijnlijk allerlei vragen naar boven als: wat is het effect van een ander ontbijt of lunch op mijn sportprestaties? of Heb ik wel voldoende energie om de dag door te komen als ik mijn yoghurt vervang door een belegd broodje of een bakje havermout met fruit? De beste en spannendste oplossing is om het eens te proberen. Kijk wat het effect is. Ga niet meteen alle maaltijden vervangen door nieuwe gerechten en producten. Begin bij één hoofdmaaltijd, bijvoorbeeld de lunch of de warme maaltijd. Maak een planning, een boodschappenlijstje en bereid het goed voor. Heb je geen inspiratie? Neem dan eens de tijd om in de supermarkt of op de markt rond te kijken wat het aanbod is. Je zal echt niet meteen slechter presteren als je eens wat anders eet. Heb je het gevoel dat je ontbijtkeuze voor te weinig energie kan zorgen, neem dan een extra stuk fruit of granenreep mee zodat je altijd nog wat kan eten als je trek krijgt."De beste en spannendste oplossing is om het eens te proberen."
Variatietips
Je kunt variëren door binnen een productgroep andere producten te kiezen. Denk aan yoghurt met fruit en muesli dat je nu gaat vervangen door brood met kaas of een kommetje havermout met fruit. Dit is al een verandering, maar er zijn meer mogelijkheden. Als dit je ontbijt of lunch is, kun je ook eens kiezen om een groenteomelet te maken of een broodje te beleggen met kipfilet, walnoten, veldsla en een dressing, dan ben je aan het variëren tussen verschillende productgroepen. Je kunt ook een broodmaaltijd als lunch afwisselen met een salade met diverse groenten, kip en eventueel volkoren pasta of quinoa. Het belangrijkste is dat je ervaart dat er veel mogelijk is en dat je lichaam alleen maar blij wordt van die verschillende producten. Dus bij dezen, op naar de supermarkt en kies een ander gerecht voor je lunch of ontbijt! REFERENTIES Gezondheidsraad. Richtlijnen goede voeding 2015. Den Haag: Gezondheidsraad, 2015; publicatienr. 2015/24. www.voedingscentrum.nl/nl/schijf-van-vijf/eet-gevarieerd.aspx
Mariska Dute, 30 jaar, is langeafstandsatlete met het prikkelbaar darmsyndroom en loopt afstanden van vijf kilometer tot en met een hele marathon. Ze traint bij de trainingsgroep van Honoré Hoedt op Papendal. Daarnaast werkt ze als fitnessinstructrice en heeft ze een eigen praktijk als sportdiëtist: Mariska Dute Voeding, Sport & Advies.