Waarom kan eten zo verslavend zijn?
Pindakaas, chocola, chips, drop, kaas, taart. Allemaal zo verslavend! Het heeft mij altijd gefascineerd hoe het kan dat bepaalde producten extra verslavend zijn voor veel mensen. Naast dat we gewoontepaardjes zijn die graag dingen eten die we kennen en het liefst in onze comfortzone blijven zoals beschreven in mijn vorige blog, heb ik nog een aantal leuke verklaringen waarom jij soms te veel eet!
L-glutamaat
De eerste verklaring voor de verslaving aan de hierboven genoemde voedingsmiddelen is te verklaren met de stof L-glutamaat, dat gewoon van nature in eiwitrijke voedingsmiddelen voorkomt. Dit eiwit wordt ook toegevoegd aan voedingsmiddelen om het een wat zoutere (umami) smaak te geven. Het maakt eten extra lekker! Veel mensen denken dat L-glutamaat niet goed voor je is. Uit een onderzoek waarin zowel de onderzoekers als de proefpersonen geblindeerd waren, bleek echter dat niet bewezen kon worden dat dit eiwit slecht is voor de gezondheid (referentie: 1,2,3,4). Best logisch, want dit eiwit komt immers rijkelijk in de natuur voor in producten zoals kaas en tomaten. Er zijn daarentegen wel mensen die aangeven niet goed tegen deze stof te kunnen wanneer het als smaakmaker wordt toegevoegd aan gerechten. Het kan zijn dat je allergisch bent voor L-glutamaat, zoals je ook allergisch kan zijn voor noten, maar zo'n soort allergie is relatief zeldzaam. Als je klachten ervaart na Chinees eten heb je misschien te veel gegeten, te zout gegeten of is er gewoon iets anders aan de hand. Het kan ook zijn dat je klachten ervaart uit ‘angst’ voor E-nummers. In dit geval kun je stellen dat de klachten misschien tussen de oren zitten. Als er sprake zou zijn van een allergie zou je bij een tomaten-groentesnoep met een broodje kaas namelijk ook al klachten ervaren. Natuurlijk neemt dit allemaal niet weg dat je beter zo onbewerkt mogelijk kan eten, want iets waar nog extra L-glutamaat in zit, verhoogt de kans dat je er meer van gaat eten. H et is echter geen probleem om deze producten af en toe te eten. Houd er echter wel rekening mee dat voedingsmiddelen met L-glutamaat extra verslavend kunnen zijn. Pindakaas: check. Kaas: check.Vet
De volgende verklaring vinden we in de eigenschappen van vet. Wanneer je vet eet, blijft de smaak langer in je mond hangen. Bovendien is vet een drager van smaak- en geurstoffen. Dit verklaart onder andere waarom je bij het marineren van eten vaak wordt aangeraden om olie te gebruiken. Als je in vet bakt, krijg je ook een explosie van geuren in je keuken en dat zorgt dan weer voor een verhoogde speekselproductie in je mond. Je wordt een kwijlend hondje dat wil eten ;) Welke producten ruiken extra lekker omdat ze vet zijn? Precies: pindakaas, chocolade, kaas en chips.Suiker
De derde verklaring is suiker. Als je suiker eet, ontstaat er ergens in je hersenen een geluksmomentje en dat wil je weer opnieuw ervaren. Daarnaast eet je makkelijk te veel van zoetigheid, omdat het minder snel tot een verzadigingsgevoel leidt en je bloedsuikerspiegel na dit eten kan dalen waardoor je geneigd bent opnieuw iets te eten. Zo kom je in een vicieuze ‘suiker’ cirkel terecht. Waar zit veel suiker in? Je raadt het vast al: drop, chocolade, chips en veel andere kant en klaar producten.Verslavende voedselcombinaties
De laatste verklaring voor het feit dat sommige voedingsmiddelen verslavend zijn, is de combinatie van vet met suiker en/of zout. Zo hebben studies met ratten herhaaldelijk aangetoond dat wanneer je deze ingrediënten in de juiste verhouding met elkaar mengt, ratten obees worden. De voedingsmiddelenindustrie weet dat ook en probeert je op deze manier te verleiden tot het steeds opnieuw kopen en eten van hun producten. Maar niet alleen de industrie draagt bij aan jouw verslaving; in je eigen keuken probeer je vaak ook deze combinatie juist te krijgen met een snufje zout, wat geraspte kaas, zoete tomaten (bevat L-glutamaat), specerijen en olie of boter om in te bakken. Een goede ingrediëntenmix is gewoon verslavend lekker. Je lievelingspasta of zelfgemaakte dadel-notentaart kan dus net zo verslavend (meestal wel gezonder) zijn als die producten die je kant-en-klaar vanuit de supermarkt in huis haalt.Hoe kom ik van mijn eetverslaving af?
Als je de volgende keer weer met schuldgevoelens vastgekluisterd zit aan je pot pindakaas met crackers, probeer je dan in ieder geval te realiseren dat het niet jouw fout is dat je trek hebt in dat eten. Natuurlijk zie je het liever anders en ik zal er dus niet omheen draaien. Om uit die vicieuze cirkel van lekker eten te stappen, zul je moeite moeten doen. Deze tips helpen je om dit (ongewenste) gedrag te veranderen:- Focus verleggen: focus je op andere dingen dan eten die net zoveel sensatie en plezier met zich meenemen zoals een leuke sport, lieve vrienden of een wandeling door de zon.
- Gezonde basis: zorg dat je in de basis veel groenten eet (tip: tomaten en champignons vallen wellicht goed in de smaak vanwege L-glutamaat). Op deze manier ben je je cravings voor en verlaag je de kans dat je überhaupt begint met het eten van zout- suiker-, of vetrijke snacks. Immers, je realiseert je pas op het moment dat je al begonnen bent aan dit soort snacks, dat je niet kunt stoppen met eten.
- Blijf genieten: sinds de geschiedenis van de mens eten we niet alleen omdat ons lichaam het nodig heeft, maar ook omdat we er plezier uithalen. Het zit in onze menselijke natuur om te genieten, en dit is ook heel gezond. Wees dus ook niet te streng voor jezelf. It's all about balance!
- Tarasoff, L. and M. Kelly, Monosodium L-Glutamate: A double-blind study and review. Food and Chemical Toxicology, 1993. 31(12): p. 1019-1035.
- Geha, R., et al., Review of alleged reaction to monosodium glutamate and outcome of a multicenter double-blind placebo-controlled study, in Journal of Nutrition 2000. p. 1058S-1062S.
- Battaglia, F., Glutamine and glutamate exchange between the fetal liver and the placenta. Journal of Nutrition, 2000. 130: p. 974S–977S.
- Stegink, L., et al., Placental transfer of glutamate and its metabolites in the primate. American Journal of Obstetrics and Gynecology, 1975. 122(1): p. 70-78.
- Moss, M. 2013. Zout Suiker Vet. Amsterdam: UItgeverij Carrera
Eline en Lotta van Healthy Life LAB bloggen twee keer per maand over voeding, beweging en mindset. Ze bundelen hun krachten als diëtiste en fysiotherapeute om jou te helpen om je fit, mooi en gelukkig te voelen. It starts with being YOU!
Wil je meer weten over Healthy Life LAB? Check www.healthylifelab.nl en volg Eline en Lotta op Facebook en Instagram: @HealthyLifeLAB