Sporten wordt straf door voedingslabels
In Het Verenigd Koninkrijk stijgt het aantal mensen met obesitas in rap tempo. Daarom hebben verschillende gezondheidsorganisaties in Engeland een oplossing bedacht: op alle ongezonde voedingsmiddelen zou een label moeten komen met daarop de tijd die je moet rennen, zwemmen of fietsen om de calorieën kwijt te raken. Op het eerste gezicht geen gek idee, maar dit kan ook heel negatief uitpakken.
Bewustzijn voeding en beweging
Zoals in de lead al beschreven staat: op het eerste gezicht zijn de labels eigenlijk niet zo'n slecht idee. Mensen worden zich bewuster van hoeveel energie die (kleine) portie in werkelijkheid geeft. Het systeem is een stuk minder complex dan de vermelding van het aantal calorieën op een pakje. "Deze portie bevat 250 calorieën" zegt mij bijvoorbeeld minder dan "voor deze portie moet je 20 minuten zwemmen." Mensen krijgen een concreet beeld bij wat ze eten. De verhouding tussen voeding en beweging wordt hierdoor een stuk duidelijker en tastbaarder. De bedenkers van de labels denken dat de consument hierdoor sneller ongezonde voeding zal laten staan, minder van deze producten zal gaan eten of zal kiezen voor een gezonder alternatief waarvoor hij minder ''moet'' bewegen. Het aantal mensen met obesitas zal zo teruggedrongen kunnen worden. Maar er zit ook een zwarte kant aan de labels; deze mogelijke gevolgen zijn iets minder rooskleurig...Geobsedeerd door calorieën
Wanneer je op iedere verpakking zet, hoe veel je moet sporten om het weer kwijt te raken, bestaat de kans dat consumenten hier overmatig op gaan focussen. Vooral mensen die de neiging hebben 'geobsedeerd' te zijn met calorieën, zullen dan uiteindelijk nog alleen maar naar de cijfertjes kijken. Voedingswaarden worden onbelangrijk, zo zitten in een koekje ongeveer evenveel calorieën als in een appel, voor beide voedingsmiddelen zou je dus even lang moeten sporten om het eraf te werken. Dit is natuurlijk niet helemaal waar. Je lichaam heeft namelijk meer aan de voedingsstoffen die in een appel zitten, dan aan de ingrediënten in een doodnormaal koekje.Compenseren en eetstoornissen
Het aanbevolen aantal calorieën per dag ligt tussen de 1500 en 2200 voor een vrouw, al is dit per persoon verschillend en afhankelijk van dagelijkse hoeveelheid beweging. Door de labels wordt het mensen heel gemakkelijk gemaakt om eten zogenaamd te ''compenseren'' met sport. Hierdoor wordt de kans vergroot dat mensen die daar gevoelig voor eetstoornissen ontwikkelen. Deze mensen hebben vaak geen realistisch beeld van de hoeveelheid calorieën die ze nodig hebben per dag en zullen proberen om alles wat ze eten tot nul te compenseren. Het labelen van voedsel met compensatiemanieren komt gevaarlijk dicht in de buurt van het stimuleren van ongezond gedrag en een ongezonde houding tegenover voeding."Door de labels wordt het ons gemakkelijker gemaakt om eten zogenaamd te 'compenseren' met sport, dit kan er voor zorgen dat men eerder een eetstoornis ontwikkelt."
Verschillende portiegroottes
Een ander probleem is dat de porties op verpakkingen vaak niet kloppen en dat het aantal calorieën per portie vaak scheef vermeld zijn. Daarnaast eet niet iedereen dezelfde porties. De één heeft bijvoorbeeld genoeg aan zestig gram pasta, terwijl de ander toch liever voor tachtig gram gaat. Bij het verbranden van één snicker, als je die helemaal opeet, zijn de labels misschien nog wel handig, maar wanneer je een zak M&M's voor je neus krijgt, wordt het al moeilijk om de portiegrootte te bepalen en je sportgedrag daarop aan te passen.Sporten als straf
Natuurlijk is het niet de bedoeling van de Britse onderzoekers om eetstoornissen te creeëren. Zij willen dat mensen inzien hoe lang het duurt voordat die chocoladereep die je binnen drie seconden op hebt, verbrand is. Mensen zullen hierdoor misschien voor een gezonde variant kiezen, in plaats van het voedingsmiddel dat druipt van het vet en plakt van de suiker. Het probleem is echter dat sporten hierdoor ook als een soort straf gepresenteerd wordt om het eten van iets ongezonds te compenseren. Sporten moet echter niet gezien worden als een straf, maar als een leuke bezigheid, als ontspanning of om je dagelijkse gedachtestroom even uit te schakelen. Wanneer beweging wordt gepropageerd als iets om ongezonde voeding mee te compenseren, wordt sporten voor de mensen die ze juist willen helpen met de labels, nog ontoegankelijker. Gedachtes als: ''Sporten betekent dat ik deze chocoladereep mag eten.'' of ''Als ik nu twintig minuten ren, mag ik vanavond een extra schep pasta,'' zijn gedachtes die absoluut niet gestimuleerd mogen worden.Daarnaast is ieder lichaam anders. Alleen al omdat we allemaal verschillende lengtes en gewicht hebben, is het moeilijk te bepalen hoe lang je écht moet sporten om die calorieën van dat glas cola eraf te bewegen. Daarnaast heeft de één misschien een snellere stofwisseling dan de andere en verbrandt dus gemakkelijker calorieën dan de ander. Wanneer je meer spieren hebt, zul je bijvoorbeeld sneller een voedingsmiddel verbranden, dan wanneer je iets minder spiermassa hebt. Ook is er nog eens een groot verschil tussen het mannelijke en het vrouwelijke lichaam. Op welk lichaam de labels gebaseerd zijn, is daarbij dus ook nog van belang. Iedereen heeft een uniek lichaam dat net weer ietsje anders werkt dan het andere. De een zal maar een kwartiertje hoeven te sporten om een tussendoortje te verbranden terwijl de ander misschien wel een half uur aan sport zou moeten doen."Wanneer beweging wordt gepropageerd als iets om ongezonde voeding mee te compenseren, wordt sporten voor de mensen die ze juist willen helpen met de labels, nog ontoegankelijker."
Wat is nog gezond?
Als de labels ingevoerd zullen worden, zal de problematische lijn tussen gezond en ongezond nog waziger worden. Zoals hierboven al aangegeven wordt, draait alles om het aantal calorieën van een product en het verbranden hiervan. Voedingswaardes als vitamines, mineralen, eiwitten, glucose en vetten worden over één kam gescheerd waardoor de calorieën in fruit en groente sneller gelijk worden gesteld als de energie dat snoep en fast food geeft. We kunnen het niet vaak genoeg herhalen: je hoeft niet per se helemaal nooit te snoepen en alleen maar gezond te eten. Wanneer je goed voor je lichaam zorgt, mag je best wel chips, toetjes en taart eten. Het is alleen belangrijk dat het niet uit de hand loopt. Wanneer het de norm wordt dat iedere lekkere beloning gecompenseerd moet worden, vraag ik me af wat dan nog leuk en lekker is aan het eten van een frikadel speciaal of een kapsalon?"Wanneer het de norm wordt dat iedere lekkere beloning gecompenseerd moet worden, vraag ik me af wat dan nog leuk en lekker is aan het eten van een frikadel speciaal of een kapsalon?"