Selfies onder de loep: zijn we narcistisch of gemotiveerd?

Redactie

Het posten van selfies zou, volgens onderzoek van The Ohio State University (1), wijzen op narcisme. In het onderzoek zijn mannen die veel selfies posten onder de loep genomen en zij scoorden hoger dan gemiddeld op narcistische kenmerken. Voordat we stellen dat selfies maken gelijk staat aan narcisme, bekijken we de resultaten eerst even.

Narcisme, wat is dat precies?

Narcisme is, net als elke andere psychiatrische aandoening, een complexe diagnose die door een psychiater moet worden vastgesteld. Kenmerken die passen bij de narcistische persoonlijkheidsstoornis zijn onder andere jezelf overmatig belangrijk vinden, denken dat je speciaal bent of beter dan anderen, misbruik maken van anderen om je eigen doelen te behalen en een gebrek aan empathie (lees meer over de aandoening bij Psychology Today (2). Dat je enkele narcistische kenmerken hebt, maakt je nog geen narcist. Mocht je je zorgen maken over jezelf of een dierbare, neem dan contact op met je huisarts. Deze kan je doorverwijzen voor verder psychologisch of psychiatrisch onderzoek.

Score hoger dan gemiddeld, zorgwekkend?

De mannen die in het onderzoek van Ohio State zijn onderzocht, scoorden hoger dan gemiddeld op narcistische kenmerken. Uit het onderzoek blijkt dat de mannen nog binnen de norm vallen, dus de conclusie dat veel selfies posten direct gelinkt is aan narcisme is wat voorbarig. Martijn van Calmthout (3) stelt dat de onderzoekers erg hun best moeten doen om een statistisch verband tussen narcisme en selfieposting aan te tonen. Hij stipt hiermee een belangrijk punt aan, namelijk dat het onderscheid tussen afwijkend gedrag en een stoornis moeilijk te maken is. Daarnaast is het belangrijk om dit gedrag in de juiste context te zien.

Soorten selfieposters

Nieuw onderzoek (4) toont aan dat er drie soorten selfiemakers zijn, waarvan de mensen met narcistische trekjes slechts een klein onderdeel uitmaken. Veel selfieposters hebben een hele andere motivatie om selfies te posten dan iemand met een narcistische persoonlijkheidsstoornis. Mensen inspireren, in contact komen met anderen en het eigen leven documenteren blijken belangrijke redenen om een selfie te posten. Mocht je hoger dan gemiddeld scoren op narcistische en psychopathische kenmerken dan is het verstandig om met zelfreflectie, hulp van dierbaren en eventueel een professional een middenweg te vinden, maar er is geen reden voor paniek. Een score die hoger dan gemiddeld is staat niet gelijk aan de diagnose narcistische persoonlijkheidsstoornis, daar komt echt wel wat meer bij kijken.

Social media en narcisme

Door de opkomst van social media is er een nieuwe voedingsbodem voor narcisten ontstaan, blijkt uit een artikel van Psychologie Magazine (5). Het is makkelijker geworden om jezelf te promoten en op zoek te gaan naar bevestiging door middel van likes en reacties. Uit kleinschalig onderzoek (uit hetzelfde artikel) blijkt dat enkele narcistische kenmerken onder studenten steeds meer voorkomt, maar een kanttekening is daar op zijn plaats. Want wanneer is iets narcistisch en wanneer wordt het gezien als reclame of personal branding? Juist door de komst van social media en de noodzaak om jezelf online van je beste kant te laten zien, staan de definitie en criteria van de narcistische persoonlijkheidsstoornis onder druk. Uiteraard is het belangrijk om kritisch te bekijken of de definities en criteria van stoornissen nog kloppen in de huidige tijd, maar het is goed om te bedenken dat een psychiatrische diagnose niet zomaar wordt gegeven. Daar gaat uitgebreid onderzoek aan vooraf. Het overdreven vaak posten van selfies kan net zo goed te maken hebben met een gebrek aan zelfvertrouwen, eenzaamheid of het wordt gebruikt als communicatiemiddel om jezelf als merk te promoten voor een nieuwe baan.

Lekker blijven posten! #workoutselfie

Dus moet jij je zorgen maken als je een #workoutselfie op Instagram post? Absoluut niet! Ik zie het posten van sportselfies als motivatie voor mezelf (en hopelijk voor anderen) om regelmatig te bewegen en mijn gezondheid op nummer één te zetten. Daarnaast is het vaak een gespreksopener voor mensen in mijn omgeving die ook bezig zijn met sport en gezondheid, zo wisselen we informatie uit en motiveren we elkaar. Het is belangrijk om kritisch te kijken of het maken van selfies en food pics niet je leven overneemt, want dan is het tijd voor verandering. Maar zo lang jij en je omgeving geen last hebben van je selfie-drang, is er niks om je zorgen om te maken. Referenties:
  1. https://news.osu.edu/news/2015/01/06/hey-guys-posting-a-lot-of-selfies-doesn%E2%80%99t-send-a-good-message/
  2. https://www.psychologytoday.com/conditions/narcissistic-personality-disorder
  3. http://www.volkskrant.nl/wetenschap/niet-iedere-selfie-is-een-teken-van-narcisme~a4369323/
  4. https://www.scientias.nl/meeste-selfies-zit-toch-geen-narcist/
  5. https://www.psychologiemagazine.nl/artikel/over-de-zin-en-onzin-van-sociale-media/