Tegenwoordig wordt krachtsport voornamelijk gebruikt om lichamelijke transformaties te bewerkstelligen. Krachttraining is in korte tijd extreem populair geworden en het lijkt wel alsof iedere vrouw streeft naar het lichaam van een fitness atlete. Nieuwe schoonheidsidealen kunnen echter zorgen voor nieuwe problemen op het gebied van zelfbeeld en de manier waarop vrouwen naar hun lichaam kijken. Maaike ging op onderzoek uit: welke wetenschappelijke onderzoeken zijn er gedaan naar krachttraining en innerlijke kracht? In sommige gevallen raken vrouwen zo geobsedeerd met hun fysiek dat het ten nadele is van hun emotionele welzijn.
Muscle dysmorphia, bijvoorbeeld,
is een verstoring in de lichaamsbeleving waarbij iemand obsessief bezig is met een gespierd uiterlijk en hier psychisch onder lijdt. Het lichaam wordt steeds vergelijken met anderen en is nooit gespierd of ‘droog’ genoeg. Ze gebruiken krachttraining om te streven naar een ideaalbeeld, wat in veel gevallen onwerkelijk en onhaalbaar is. Uiteraard is deze aandoening een extreem voorbeeld. Het schept echter wel een beeld van wat er kan gebeuren wanneer we ons enkel richten op het effect van krachttraining en onze fysieke verschijning. Wanneer uiterlijk vertoon de enige motivatie is om te sporten, kan emotionele disbalans en een verstoord zelfbeeld het gevolg zijn. Maar als je je richt op wat krachttraining, en andere trainingsvormen, kunnen bijdragen aan je innerlijke balans ga je merken dat sport je juist emotioneel kan versterken. En deze
mind switch kan je tegelijkertijd extra motiveren om de sportschool in te duiken op momenten dat de fysieke resultaten nog even op zich laten wachten.
Psychologische voordelen
Dat sporten bijdraagt aan je gezondheid en fysieke gesteldheid is geen nieuws. Het gegeven dat sporters zich sterker en gelukkiger voelen is ook bekend, maar toch krijgen psychische en mentale effecten vaak minder aandacht. Uit onderzoek blijkt echter dat wie regelmatig sport en fysiek actief is minder angst, woede en depressieve gevoelens ervaart en minder wantrouwend en gestrest is. De positieve gevoelens die veroorzaakt worden door regelmatig te bewegen zijn het gevolg van stoffen die je lichaam aanmaakt zoals endorfine, welke je een gelukzalig gevoel geeft. Sporten zoals krachttraining zijn stress en angst verlagend en kunnen depressies verminderen. Opvallend is dat deze positieve effecten ook plaats vinden wanneer er geen progressie wordt gemaakt. De fysieke activiteit van het uitvoeren van de oefeningen is blijkbaar al voldoende om het emotioneel welzijn van sporters te verbeteren. Daarnaast ervaren sportievelingen een sterker
sense of coherence, wat zowel het gevoel van controle en geluk in het leven meet als iemands vermogen om uitdagingen optimistisch en zelfverzekerd tegemoet te treden. Zij zijn ook beter sociaal geïntegreerd en voelen zich verbonden met medesporters en anderen om hen heen.
Zelfbeeld en zelfeffectiviteit
Lichamelijke beweging kan dus dienen als afleiding van het dagelijkse (stressvolle) leven en geeft meer zelfvertrouwen en controle over het eigen fysieke vermogen. Daarnaast zou sport, en dan voornamelijk krachttraining in vergelijking met sporten zoals aerobics of circuit training, het lichaamsbeeld positief beïnvloeden. Een oorzaak hiervoor kan gezocht worden in het feit dat vrouwen die krachttraining doen bezig zijn om hun lichaam te transformeren naar een fysiek ideaalbeeld. Maar het psychologische effect van het trainen met gewichten moeten niet onderschat worden. Een studie naar het effect van krachttraining op het zelfconcept van vrouwen wees namelijk uit dat het uitvoeren van kracht oefeningen een positief effect had op de manier waarop zij zichzelf beoordeelden. Het zelfbeeld van deze vrouwen was verbeterd door de manier waarop ze reflecteerden op eigen kracht en vaardigheden. Een ander onderzoek naar krachttraining en de beleving van zelfeffectiviteit wees uit dat deze trainingsvorm het vertrouwen van vrouwen in zichzelf en beeld van hun leven positief beïnvloedde. Het trainen met (steeds zwaarder) gewicht maakte hen zelfverzekerder over hun eigen kracht. Hierdoor kregen ze meer zelfvertrouwen en voelden ze zich zelfverzekerder in hun dagelijkse doen en laten. Het geloof in je eigen vermogen en het vertrouwen dat je hebt om doelen te kunnen bereiken is een vaardigheid die eveneens goed van pas komt in de sportschool. Wanneer je je positief opstelt tegenover jezelf en je eigen vaardigheden, verbetert dit zowel je sportplezier en zul je je gewenste resultaten eerder bereiken.
Lichamelijke en emotionele balans
Men zou dus kunnen stellen dat fanatieke sporters meer in balans zijn of in elk geval over het algemeen emotioneel 'gezonder' zijn dan inactieve personen. Maar zoals in veel situaties geldt ook in dit geval;
less is more. Mensen die dagelijkse trainen blijken meer depressief te zijn dan sporters die twee of drie keer per week een
work out doen. Onderzoekers stellen dat de verklaring hiervoor kan zijn dat degenen die dagelijks sporten vaak competitiever bezig zijn en soms (te) veel van zichzelf vragen. Extreme fysieke activiteit kan leiden tot overtraining waar depressieve symptomen en psychologische disbalans een gevolg van zijn. De lijn tussen extreme sportpatronen en fysieke activiteit die bijdraagt aan geluk en emotionele stabiliteit is dun en hangt af van meer factoren dan enkel de sportintensiteit. Blijf altijd luisteren naar je lichaam, maar ook naar emotionele signalen die je vertellen dat het te veel is. Zorg ervoor dat sporten bijdraagt aan jou fysieke én emotionele gezondheid. Op die manier versterkt je
work out iedere keer weer jouw innerlijke kracht!
Referenties
- Brown, R.D and J.M. Harrison. 1986. The effects of a strength training program on the strenght and self-concept of two female age groups. Research Quarterly for Exercise and Sport 57: 315-320.
- Doyne EJ, Ossip-Klein DJ, Bowman ED, Osborn KM, McDougall-Wilson IB, Neimeyer RA. 1987. Running versus weight lifting in the treatment of depression. Journal of Consulting and Clinical Psychology 55(5): 748-54.
- Hassmén P, Koivula N, Uutela A. 2000. Physical exercise and psychological well-being: a population study in Finland. Prev Med 30: 17–25.
- Henry, R. N., Anshel, M. H., & Michael, T. 2006 Effects of aerobic and circuit training on fitness and body image among women. Journal of Sport Behavior 29: 281–303.
- Holloway, Jean Barrett, Anne Beuter2and Joan L. Duda. 1988. Self-Efficacy and Training for Strength in Adolescent Girls. Journal of Applied Social Psychology 18 (8): 699-719.
- Paluska, Scott A. and Thomas L. Schwenk. 2000. Physical Activity and Mental Health Current Concepts. Sports Med 29 (3): 167-180.
- Pope, HG, Jr., Gruber, AJ, Choi, P, Olivardia, R, and Phillips, KA. 1997. Muscle dysmorphia: An underrecognized form of body dysmorphic disorder. Psychosomatics 38: 548-557.
Saskia
op 15 Sep 2015