Herstel na burn-out, hoe doe je dat?
Bijna twee jaar geleden ging het mis: een burn-out. Op mijn werk zat ik niet lekker in mijn vel en om het gevoel van voldoening ergens vandaan te halen ging ik overdreven veel klussen naast mijn baan oppakken. Freelance werk, eigen projecten, vrijwilligerswerk, klussen in huis, you name it. Op een gegeven moment stond ik alleen nog maar 'aan' en kon ik niet meer uit. Ontspannen ben ik al niet goed in, maar toen was het simpelweg onmogelijk geworden en ging ik keihard af op de gevreesde burn-out. Geheel in stijl met mijn karakter ging ik strijdend ten onder (daar vertel ik jullie binnenkort meer over). Hoe spannend dat misschien ook klinkt, het was een drama. Ik viel in een zwart gat waar geen einde aan leek te komen.
Stap één: Acceptatie van je burn-out
Het verneukeratieve aan een burn-out is dat je het eigenlijk een beetje zelf moet uitvogelen. De richtlijnen komen niet veel verder dan iets doen wat je leuk vindt, ontspannen en rustig opbouwen. Laat dat nou lijnrecht staan op wat ik jarenlang heb gedaan. Ik weet niet eens hoe ik moet ontspannen! Omdat ik houvast miste heb ik heel het internet afgezocht en alles opgezocht over burn-out wat je voor mogelijk kunt houden. Dat met een zwaar, oververmoeid hoofd wat totaal niet in staat was om meer dan drie regels te lezen zonder de draad kwijt te zijn, maar het gaf me in elk geval het gevoel dat ik iets aan het doen was. Dat ik wat houvast had. Een tijd lang heb ik mij hierop kunnen blindstaren, maar het gaf me uiteraard geen zicht op herstel. Ik had totaal nog niet geaccepteerd dat ik ziek was en welke impact dat op mijn leven heeft. Tijdenlang heb ik gepraat, gelezen, doorgezwoegd en me onbegrepen gevoeld voordat ik enigszins kon beginnen aan het acceptatieproces. Tot dat moment was ik aan het aanmodderen zonder ergens te komen, maar blijkbaar heb ik de tijd nodig gehad om verder te kunnen. Zonder acceptatie kom je geen millimeter vooruit, maar acceptatie moet echt uit jezelf komen. Stap twee: Energiebronnen in kaart brengen
Mocht je ooit met een coach of psycholoog hebben gesproken, dan ken je vast het overzichtje van energiegevers en energiezuigers. Het concept is niet ingewikkeld: je schrijft simpelweg voor jezelf op wat en wie je energie geeft en wat veel energie kost ten opzichte van wat je erin moet investeren, maar het lijstje invullen is nog best lastig. Toch was dit voor mij een fijne eerste stap om me te kunnen focussen op waar ik happy van word. Sommige hobby's en activiteiten geven me veel energie zonder dat het me veel kost, dus dat gaat hoger op de lijst van dingen waar ik tijd aan wil besteden. Schoonmaken vind ik een ramp dus dat heb ik op aanraden van een lieve vriendin uitbesteed aan een schoonmaakster. Me daar druk om maken gaat echt niet helpen met mijn burn-outklachten. Het werd moeilijker toen ik bij vrienden en kennissen de verdeling moest gaan maken. Negatieve energie, gebrek aan initiatief, alleen over jezelf kunnen praten, drama en neppigheid kosten mij erg veel energie, zeker nu. Om de mensen om mij heen in twee categorieën in te delen was best confronterend, maar wel verhelderend. Niet iedereen die veel energie kost hoeft meteen geschrapt te worden, maar ik kan nu wel mijn week zo inplannen dat ik niet alleen maar energiezuigers achter elkaar heb en dan uitgeblust op de bank stort. Het 'voordeel' van een fikse burn-out is weer dat je nergens toe in staat bent dus mensen vanzelf afvallen als je niks van je kan laten horen. Hoe pijnlijk dat ook is, het geeft wel ruimte om me te richten op waar ik energie van krijg! Stap drie: Leren ontspannen
Na twee intensieve stappen ben ik maanden verder voordat ik me kan werpen op het ongrijpbare begrip 'ontspanning'. Met hulp van een coach ga ik op zoek naar wat ik echt voel en waar ik gelukkig van word. Ontspannen is een belangrijk onderdeel om dat geluk te kunnen ervaren, dus ik zet mijn zinnen op het vinden van de juiste ontspanning voor mezelf. Wandelen, fietsen, kleuren, lezen, schilderen en schrijven zijn activiteiten waar ik mee ga oefenen. Al snel merk ik dat het lastig is om echt iets voor mezelf te doen. Wandelen met mijn man, een van mijn zussen of de hele familie doe ik met veel plezier. In mijn eentje een blokje om vind ik erg lastig. Ook verlies ik me makkelijk in eindeloos tv kijken. De eerste stap blijkt ook hier acceptatie te zijn. Ik ben in elk geval aan het ontspannen en dat is meer dan genoeg. Mijn psycholoog waarschuwt me om de lat niet te hoog te leggen en er gelijk een taak van de maken. Stap voor stap begin ik te ervaren wat ze bedoelt. Ik ben bijna een jaar verder wanneer ik pas echt een beetje mijn draai weet te vinden in het ontspannen en tijd voor mezelf nemen. En dat is oké. Ik zal mijn leven lang hierin mijn weg moeten vinden en soms terugvinden, dat is ook oké. Stap vier: Balans vinden
De grootste truc om dit alles te blijven doen en gezond te zijn, is om de balans te vinden. Ruim een jaar na mijn officiële ziekmelding en ruim anderhalf jaar nadat ik ziek ben geworden, ben ik aan het re-integreren en revalideren. Ik had een paar maanden geleden niet voor mogelijk gehouden dat ik hiertoe in staat zou zijn, nu ben ik het aan het doen! Werken, ontspannen, sporten, sociale afspraken. Het gaat op een slakkengangetje, maar het gaat. De lat ligt iets minder hoog en ik ben happy. Zo lang ik pauzes inlas, tijd neem om even niks te hoeven, regelmatig sport, gezond eet en meermaals per week even bij mezelf 'incheck' om te zien hoe het gaat, ben ik op de goede weg. Balans is voor mij geen statisch zijn, maar een flexibele manier van door het leven bewegen. Ik zal af en toe moeten zoeken of op mijn bek gaan. Het is oké, met alles wat ik achter de rug heb krabbel ik heus wel weer op zonder weer in een burn-out terecht te komen. Zo lang ik focus op wat energie geeft, wat positief is en wat voor mij waarde heeft kom ik er wel. De foto onder dit blog is een goede reminder, ik kon voor het eerst in een jaar tijd weer hardlopen en kon wel janken van geluk. De eerste fase van de burn-out heb ik achter de rug (over fase twee schreef ik in dit blog). Doen wat goed voelt, niet meer en niet minder.