Begin met bankdrukken; negen herhalingen, vier sets. Volgende oefening; deadlift, zeven herhalingen, drie sets. Daarna push-ups, roeien en vanavond nog even Crossfit. Morgenochtend ook weer naar de sportschool, in de avond 10 kilometer hardlopen. Overmorgen Bootcamp en Crossfit. Kan geen kwaad, toch? In extreme mate kan sporten zeker kwaad doen en wordt het een verslaving. Wat dit precies is en wanneer je sportverslaafd bent, lees je in dit blog. Bigorexia
Sportverslaving is een toestand die gekenmerkt wordt door een dwangmatige behoefte aan lichaamsbeweging; in welke vorm dan ook. Hoewel regelmatige lichaamsbeweging over het algemeen gezond is, gaat excessieve lichaamsbeweging ten koste van de fysieke gezondheid en het privé- en werkleven. Het is lastig om onderscheid te maken tussen verslaafd zijn aan sporten en gezond bewegen; de grens hiertussen is erg dun. Een concrete definitie ontbreekt omdat er diverse niveaus bestaan op het gebied van sportverslaving. Soms is het een ‘echte’ verslaving, soms is het dwangmatig gedrag. Bij een verslaving is het individu verslaafd aan het gevoel van euforie en het plezier dat sporten teweeg brengt, waardoor diegene niet kan stoppen met trainen. Bij dwangmatig gedrag ervaart het individu niet per se plezier aan het sporten, maar moet de klus eenvoudigweg geklaard worden. Dagen, weken en maanden gaan voorbij waarbij excessief trainen, het verbranden van calorieën en het letten op de voeding centraal staan.
Soorten sportverslaving
Er zijn drie soorten aandoeningen die geassocieerd zijn met overmatige lichaamsbeweging:
- Anorexia athletica: Wanneer een individu zich gedwongen voelt om te sporten en dit voorbij het punt gaat dat het lichaam er profijt van heeft.
- Exercise bulimia: Wanneer een individu eetbuien heeft gevolgd door periodes van intensief sporten.
- Body dysmorphic disorder: Wanneer een individu geobsedeerd is door het ‘groter worden’ (in spiermassa), enorm zwaar traint en nauwlettend op zijn voeding let om het gevoel van ‘te klein zijn’ te voorkomen of overkomen.
Gezond of verslaafd?
De uurtjes die ik spendeer aan het liften van dumbbells, het losgaan bij crossfit of aan het maken van een fietstocht, zijn pure meditatie voor mij. Even aan niets denken en m’n hoofd leegmaken. Als ik een keer niet kan sporten, vind ik dit – zachtgezegd – niet heel fijn; er mist iets in mijn dagschema. Ik moet dan redelijk wat gesprekjes met mijzelf houden om op een punt te komen dat ik het oké vind om een keer niet te sporten. Dus ik begrijp volkomen dat sommige mensen verslaafd raken.
Symptomen sportverslaving
Wanneer iemand zijn sociale leven verwaarloost, geen rustperiodes meer inlast en waarschuwingen van het lichaam negeert, terwijl het zo belangrijk is om naar je eigen lichaam te luisteren, kun je wel stellen dat diegene afhankelijk is van sport. Dit is gevaarlijk! Als spieren niet genoeg tijd hebben om te herstellen, liggen blessures, ontstekingen en andere narigheden op de loer. Het alsmaar doortrainen zorgt er eveneens voor dat pezen en aanhechtingen van spieren het begeven en het kraakbeen in enkels, knieën en heupen kapot gaat. Het lichaam kan letterlijk
total loss gesport worden. Maar wanneer ben je nu verslaafd? Wat zijn de signalen? Beantwoord onderstaande vragenlijst met "ja" of "nee" en kom erachter of je sportverslaafd bent.
- Zeg je afspraken, feestjes of werk af om te gaan sporten?
- Besteed je minder tijd aan je partner om te kunnen sporten?
- Voel je je incompleet als je een dag niet gesport hebt?
- Breng je je dagelijkse porties voeding in calorieën terug als je een training gemist hebt?
- Plan je je dagelijkse activiteiten rond je trainingen?
- Train je dagelijks of meerdere keren per dag?
- Train je ook als je je niet fit voelt?
- Heb je het gevoel dat een dag zinloos is als je niet getraind hebt?
- Weeg jij je elke dag?
- Ben je vaak bezorgd om je lichaam en uiterlijk?
- Beoordeel jij anderen op hun lichamelijke vorm?
- Ga je steeds meer en langer sporten?
- Train je ook tijdens de vakantie of op feestdagen?
Behandeling sportverslaving
Ik hoop het natuurlijk niet, maar als je veel van deze vragen met "ja" beantwoord hebt, realiseer je dan alsjeblieft dat sporten een middel moet zijn (en geen doel op zich). Sporten kan je levenskwaliteit verbeteren op gebied van ontspanning, afleiding en sociale contacten. Maar kijk uit wanneer de focus voornamelijk op het uiterlijk ligt en ‘eten-trainen-slapen-eten-trainen-slapen’ je gehele dag bepaalt. Sta dan even stil bij jezelf en word je bewust van hetgeen je zonet gelezen en beantwoord hebt. Denk je dat je sportverslaafd bent? Praat er dan met iemand over die je vertrouwt. Denk aan je partner, je broer, je zus, je vader of je moeder of een goede vriend of vriendin. Ook is het verstandig om contact op te nemen met een trainer, huisarts of psycholoog. Zij kunnen je helpen om weer een gezonde relatie te krijgen met sporten en eten.
